یادداشت از: بهزاد خیاط شایان
در حالی که خصوصی سازی در کشورهای پیشرفته موجب ایجاد رقابت و توسعه اقتصادی شده است در ایران به دلایل متعدد و پیچیده‌ای با شکست یا دستاوردهای محدود مواجه شده است.
نمونه های زیادی از خصوصی سازی در ایران می توان نام برد که نه تنها موجب ایجاد رقابت و کمک به رشد آن مجموعه نشده است بلکه انسجام آن مجموعه را هدف گرفته و امنیت نیروی انسانی را نیز در معرض خطر قرار داده است.
شاید طبق اصل ۴۴ قانون اساسی هدف دولت کاهش اندازه دولت، افزایش بهره‌وری و گسترش عدالت اقتصادی بود اما به علت این که هنوز فرهنگ خصوصی سازی در کشور جا نیفتاده بود و نیز بسیاری از واگذاری‌ها بدون مزایده یا رقابت واقعی انجام شد، اطلاعات کافی و شفاف در مورد وضعیت مالی، بدهی‌ها و ارزش‌گذاری شرکت‌ها منتشر نمی‌شد و نیز ابهامات زیادی در قراردادها و روش‌های واگذاری وجود داشت پروژه خصوصی سازی با شکست مواجه شد.
همچنین عدم واگذاری به اهلیت یک مجموعه از طرفی و نبود زیرساخت‌های لازم برای بازار رقابتی، نظام حقوقی ضعیف و عدم اجرای درست قراردادها، نبود نظارت قوی و مستقل بر بازارها و واگذاری‌ها و زیاده خواهی کارفرمایان خصوصی سازی را با مشکلات جدی بویژه برای کارگران مواجه کرد.
مشکلات مدیریتی و فساد مهم ترین موردی بود که پس از خصوصی سازی خود را نمایان کرد.
نمونه‌هایی مانند شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه، هپکو، آذرآب و… نشان دادند که خصوصی‌سازی بدون نظارت و توانمندی می‌تواند منجر به بحران‌های کارگری و زیان مالی شود.
از نمونه های بارز خصوصی سازی که مدتی است کارگران یک مجموعه را با بحران های معیشتی مواجه کرده است می توان به شرکت آهنگری تراکتورسازی اشاره کرد.
بروز تخلفاتی که منجر به توقیف حساب شرکت از سوی بانک شده و شایعاتی که در مورد مدیران این شرکت بر سر زبان ها افتاده است و نیز اعتصابات گسترده حدود هزار کارگر شرکت آهنگری تراکتورسازی طی سال گذشته و امسال نشان می دهد که واگذاری ها صحیح نبوده و نه تنها کارگران را در وضعیت بد معیشتی قرار داده است بلکه خوابیدن خط تولید بسیاری از کارخانجات را با مشکل کمبود قطعات مواجه کرده است.
به اذعان کارگران این شرکت، زمانی که این مجموعه تحت پوشش تراکتورسازی ایران قرار داشت وضعیت معیشتی کارگران به مراتب بهتر بود بطوری که بعد از واگذاری، کارگران از حداقل حقوق و مزایا برخوردار بوده و بنابه گفته کارگران این شرکت، مالکان خصوصی شرکت آهنگری طی سال ها تنها به فکر کسب سود برای خود بوده اند و کارگران مرتب در معرض تهدید اخراج قرار گرفته اند.
بنابراین و سابقه نه چندان خوب شرکت هایی که طبق اصل ۴۴ قانون اساسی واگذار شده اند بهتر است قبل از اجرای هر قانونی فرهنگ آن ترویج و بانظارت و کار کارشناسی دقیق انجام گیرد.
#شرکت_آهنگری
#اعتصاب